Нейропатик авырту аномаль сенсор функциясен, авырту сизгерлеген һәм соматик сенсор нерв системасының җәрәхәте яки авыруы аркасында килеп чыккан үз-үзеннән авыртуны аңлата.Аларның күпчелеге үз-үзеннән авырту, гипералгия, гипералгия һәм аномаль сенсация кебек күренгән җәрәхәт факторларын бетергәннән соң, тиешле интервацияләнгән өлкәдәге авырту белән бергә булырга мөмкин.Хәзерге вакытта нейропатик авыртудан арындыручы даруларга трисиклик антидепрессантлар, 5-гидрокситриптамин норепинефрин редуктив ингибиторы, антиконвульсант габапентин һәм прегабалин, һәм опиоид керә.Ләкин, наркотик терапиясенең эффекты еш кына чикләнә, бу физик терапия, нейрон көйләү һәм хирургик интервенция кебек мультимодаль дәвалау схемаларын таләп итә.Хроник авырту һәм функциональ чикләү пациентларның социаль катнашуын киметәчәк һәм пациентларга җитди психологик һәм икътисади авырлык китерәчәк.
Тромбоцитларга бай плазма (PRP) - югары чисталыклы тромбоцитлар булган плазмалы продукт, центрифуга автологик кан белән алынган.1954-нче елда Кингслей PRP медицина терминын беренче тапкыр кулланган.Соңгы елларда тикшеренүләр һәм эшләнмәләр аша PRP сөяк һәм уртак хирургия, умыртка хирургиясе, дерматология, реабилитация һәм башка бүлекләрдә киң кулланылды, һәм тукымалар инженериясен ремонтлау өлкәсендә мөһим роль уйный.
PRP белән эшкәртүнең төп принцибы - җәрәхәтләнгән урынга концентрацияләнгән тромбоцитлар салу һәм төрле биоактив факторлар (үсеш факторлары, цитокиннар, лизосомалар) һәм ябыштыргыч аксымнар чыгарып тукымаларны ремонтлау.Бу биоактив матдәләр гемостатик каскад реакциясен башлау, яңа тоташтыргыч тукымалар синтезы һәм тамыр реконструкциясе өчен җаваплы.
Нейропатик авырту классификациясе һәм патогенезы Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы 2018-нче елда Халыкара Авырту Классификациясенең 11-нче яңартылган версиясен чыгарды, нейропатик авыруны үзәк нейропатик авыртуга һәм периферик нейропатик авыртуга бүлеп.
Периферик нейропатик авырту этиология буенча классификацияләнә:
1) Инфекция / ялкынлану: постерпетик нейралгия, авырткан махау, сифилис / ВИЧ-инфекцияле периферия нейропатиясе
2) Нерв кысу: карпаль тоннель синдромы, умыртка дегератив радикуляр авырту
3) Травма: травма / яну / операциядән соң / радиотерапия нейропатик авырту
4) Ишемия / метаболизм: шикәр диабеты периферик нейропатик авырту
5) Наркотиклар: наркотиклар китергән периферик нейропатия (химиотерапия кебек)
6) Башкалар: яман шеш авыруы, тригеминаль нейралгия, глоссофарингеаль нейралгия, Мортон нейромы
PRP классификациясе һәм әзерләү ысуллары, гадәттә, PRPдагы тромбоцит концентрациясе бөтен канныкыннан дүрт-биш тапкыр күбрәк, ләкин сан күрсәткечләре җитмәде.2001-нче елда Маркс PRP-ның плазманың микролитерына ким дигәндә 1 миллион тромбоцит барлыгын билгеләде, бу PRP стандартының санлы күрсәткече.Дохан һ.б.PRP дүрт категориягә бүленде: саф PRP, лейкоцитларга бай PRP, саф тромбоцитларга бай фибрин, һәм лейкоцитларга бай тромбоцитлар фибриннары, PRPдагы тромбоцитлар, лейкоцитлар һәм фибриннар.Башкача күрсәтелмәгән булса, PRP гадәттә ак күзәнәккә бай PRP дигәнне аңлата.
Нейропатик авыртуны дәвалауда PRP механизмы Яраланганнан соң, төрле эндоген һәм экзоген активлаштыручылар тромбоцитларны активлаштырачак α- Гранулалар дегрануляция реакциясен кичерәләр, күп санлы үсеш факторларын, фибриноген, катепсин һәм гидролазны чыгаралар.Чыгарылган үсеш факторлары күзәнәк мембранасындагы трансмембрана рецепторлары аша максатчан күзәнәк мембранасының тышкы өслегенә бәйләнә.Бу трансмембрана рецепторлары үз чиратында эндоген сигнал белгечләрен уята һәм активлаштыра, күзәнәкнең икенче хәбәрчесен активлаштыра, бу күзәнәкнең таралуына, матрицаның формалашуына, коллаген протеины синтезына һәм күзәнәкләр эчендәге ген экспрессиясенә китерә.Тромбоцитлар һәм башка тапшыргычлар чыгарган цитокиннар хроник нейропатик авыртуны киметүдә / бетерүдә мөһим роль уйныйлар.Конкрет механизмнарны периферик механизмнарга һәм үзәк механизмнарга бүлеп була.
Нейропатик авыртуны дәвалауда тромбоцитларга бай плазма (PRP) механизмы
Периферик механизмнар: ялкынсынуга каршы эффект, нейропротекция һәм аксон яңарышын пропагандалау, иммун көйләү, аналгесик эффект
Centralзәк механизм: үзәк сизгерлекне зәгыйфьләндерү һәм кире кайтару һәм глиаль күзәнәкнең активлашуын тыю
Ялкынга каршы эффект
Нерв җәрәхәтләреннән соң нейропатик авырту симптомнары барлыкка килүдә периферик сенситизация мөһим роль уйный.Нейтрофиллар, макрофаглар һәм маст күзәнәкләре кебек төрле ялкынсыну күзәнәкләре нерв җәрәхәтләре урынына үтеп керделәр.Ялкынландыргыч күзәнәкләрнең артык туплануы артык дулкынлану һәм нерв җепселләренең өзлексез агызу нигезен тәшкил итә.Ялкынлану цитокиннар, химокиннар һәм липид арадашчылары кебек күп санлы химик арадашчыларны чыгара, носицепторларны сизгер һәм дулкынландыра, һәм җирле химик мохит үзгәрүенә китерә.Планшетларның көчле иммуносупрессив һәм ялкынсынуга каршы эффектлары бар.Төрле иммун көйләү факторларын, ангиогеник факторларны һәм туклану факторларын көйләү һәм яшереп, алар зарарлы иммун реакцияләрне һәм ялкынсынуны киметә алалар, төрле микроэнергиядә тукымаларның төрле зыяннарын төзәтә алалар.PRP төрле механизмнар аша ялкынсынуга каршы роль уйный ала.Ул Шван күзәнәкләреннән, макрофаглардан, нейтрофиллардан һәм маст күзәнәкләреннән ялкынсынучан цитокиннар чыгаруны тыя ала, һәм зарарланган тукымаларның ялкынсыну халәтеннән күчүенә ярдәм итеп, ялкынсыну факторы рецепторларының ген экспрессиясен тоткарлый ала.Тромбоцитлар интерлеукин 10 чыгармасалар да, тромбоцитлар җитмәгән дендрит күзәнәкләрен кертеп, күп күләмдә интерлеукин җитештерүне киметәләр γ- Интерферон җитештерү ялкынсынуга каршы роль уйный.
Аналгесик эффект
Активлаштырылган тромбоцитлар бик күп ялкынсынучан һәм ялкынсынуга каршы нейротрансмитерлар чыгаралар, алар авырту китерә ала, шулай ук ялкынсынуны һәм авыртуны киметә ала.Яңа әзерләнгән тромбоцитлар PRPда йокламыйлар.Тромбоцит морфологиясе турыдан-туры яки турыдан-туры активлашканнан соң үзгәрә һәм тромбоцитлар агрегатына ярдәм итә, аның күзәнәкле α- тыгыз кисәкчәләрен һәм сизгер кисәкчәләрен чыгарып, авырту көйләү эффекты булган 5-гидрокситриптамин чыгаруны стимуллаштырачак.Хәзерге вакытта периферик нервларда 5-гидрокситриптамин рецепторлары ачыклана.5-гидрокситриптамин 5-гидрокситриптамин 1, 5-гидрокситриптамин 2, 5-гидрокситриптамин 3, 5-гидрокситриптамин 4 һәм 5-гидрокситриптамин 7 рецепторы аша әйләнә-тирә тукымалардагы носицептик тапшыруга тәэсир итә ала.
Глиаль күзәнәкне активлаштыру
Глиаль күзәнәкләр үзәк нерв системасы күзәнәкләренең якынча 70% тәшкил итә, аларны өч төргә бүлеп була: астроцитлар, олигодендроцитлар һәм микроглия.Микроглия нерв җәрәхәтләреннән соң 24 сәгать эчендә активлашты, һәм астроцитлар нерв җәрәхәтләреннән соң активлаштылар, һәм активлаштыру 12 атна дәвам итте.Астроцитлар һәм микроглия аннары цитокиннар чыгаралар һәм кәрәзле реакцияләр тудыралар, мәсәлән, глюкокортикоид һәм глютамат рецепторларын көйләү, умыртка сөяге дулкынлануының үзгәрүенә һәм нейропатик авырту белән тыгыз бәйләнгән нейр пластиклылыгына китерәләр.
Тромбоцитларга бай плазмадагы нейропатик авыртудан арындыру яки бетерү факторлары
1) Ангиопоетин:
Ангиогенезга этәрү;Эндотелия күзәнәкләренең миграциясен һәм таралышын стимуллаштыру;Перицитлар туплап, кан тамырлары үсешенә булышлык һәм тотрыклылык
2) тоташтыргыч тукымаларның үсеш факторы:
Лейкоцит миграциясен стимуллаштыру;Ангиогенезга ярдәм итү;Миофибробластны активлаштыра һәм күзәнәктән тыш матрицаны чүпләүгә һәм яңартуга этәрә
3) Эпидермаль үсеш факторы:
Яраларны дәвалауга ярдәм итү һәм макрофаглар һәм фибробластларның таралуына, миграциясенә һәм дифференциациясенә ярдәм итеп, ангиогенезга этәргеч бирү;Фибробластларны коллагеназны яшерергә һәм яраны төзекләндерү вакытында күзәнәктән тыш матрицаны киметергә;Кератиноцитлар һәм фибробластларның таралуына ярдәм итегез, бу эпителизациягә китерә.
4) Фибробласт үсеш факторы:
Макрофагларның, фибробластларның һәм эндотелия күзәнәкләренең химотаксисын җибәрү;Ангиогенезга этәрү;Ул грануляцияне һәм тукымаларны төзекләндерергә һәм яраларның кысылуында катнашырга мөмкин.
5) Гепатоцит үсеш факторы:
Эпителия / эндотелия күзәнәкләренең үсешен һәм хәрәкәтен көйләү;Эпителия ремонтына һәм ангиогенезга ярдәм итү.
6) Инсулин үсеш факторы кебек:
Протеин синтезын стимуллаштыру өчен җепсел күзәнәкләрен бергә туплагыз.
7) Планшеттан алынган үсеш факторы:
Нейтрофилларның, макрофагларның һәм фибробластларның химотаксисын стимуллаштыру, һәм бер үк вакытта макрофаглар һәм фибробластларның таралышын стимуллаштыру;Бу иске коллагенны таркатырга һәм матрица металлопротеиназларның чагылышын көйләргә булыша, ялкынлануга, грануляция тукымаларының формалашуына, эпителия таралышына, күзәнәктән тыш матрица һәм тукымаларны төзекләндерүгә китерә;Ул кеше адипозасыннан алынган тамыр күзәнәкләренең таралуына ярдәм итә һәм нерв яңарышында роль уйный ала.
8) Стромаль күзәнәктән алынган фактор:
CD34 + күзәнәкләренә шалтыратыгыз, аларның таралуы, таралуы һәм эндотелий прогенитор күзәнәкләренә дифференциацияләнүе, ангиогенезны стимуллаштыру;Месенчималь тамыр күзәнәкләрен һәм лейкоцитларны туплагыз.
9) growthсеш факторын үзгәртү
Башта ул ялкынсынуны көчәйтү эффектына ия, ләкин ул шулай ук җәрәхәтләнгән өлешнең ялкынсынуга каршы торышына күчә ала;Ул фибробластларның һәм шома мускул күзәнәкләренең химотаксисын көчәйтә ала;Коллаген һәм коллагеназ экспрессиясен көйләгез, ангиогенезга ярдәм итегез.
10) Кан тамырлары эндотелия үсеш факторы:
Нерв функциясен торгызу өчен, ангиогенезны, нейротрофик һәм нейропротекцияне берләштереп яңартылган нерв җепселләренең үсешенә булышлык күрсәтү.
11) Нерв үсеш факторы:
Ул аксоннарның үсүенә, нейроннарның саклануына һәм яшәвенә ярдәм итеп нейропротив роль уйный.
12) Глиаль нейротрофик фактор:
Ул нейрогик протеиннарны уңышлы кире кайтарырга һәм нормалаштырырга һәм нейропротектив роль уйный ала.
Йомгаклау
1) Тромбоцитларга бай плазма дәвалауны һәм ялкынсынуга каршы үзенчәлекләргә ия.Ул зарарланган нерв тукымаларын төзәтеп кенә калмый, авыртудан да арындыра.Бу нейропатик авырту өчен мөһим дәвалау ысулы һәм перспективалары бар;
2) тромбоцитларга бай плазманы әзерләү ысулы һаман да бәхәсле, стандартлаштырылган әзерлек ысулы һәм бердәм компонент бәяләү стандарты булдырырга өндәп;
3) Умыртка баганасы җәрәхәтләнүе, периферик нерв җәрәхәтләре һәм нерв кысылуы аркасында нейропатик авыртуларда тромбоцитларга бай плазма турында күп тикшеренүләр бар.Алга таба башка нейропатик авыртуларда тромбоцитларга бай плазманың механизмы һәм клиник эффективлыгы өйрәнелергә тиеш.
Нейропатик авырту - клиник практикада бик еш очрый торган зур клиник авыруларның гомуми исеме.Ләкин хәзерге вакытта конкрет дәвалау ысулы юк, һәм авырту берничә ел дәвам итә, хәтта авырудан соң гомер буе пациентларга, гаиләләргә һәм җәмгыятькә җитди йөк китерә.Наркотиклар белән дәвалау - нейропатик авырту өчен төп дәвалау планы.Озак сроклы дарулар кирәклеге аркасында пациентларның туры килүе яхшы түгел.Озак вакытлы дарулар наркоманиянең начар реакцияләрен арттырачак һәм пациентларга зур физик һәм психик зыян китерәчәк.Тиешле төп экспериментлар һәм клиник тикшеренүләр раслады, PRP нейропатик авыртуны дәвалау өчен кулланыла ала, һәм PRP пациентның үзеннән, автоиммун реакциясез.Дәвалау процессы чагыштырмача гади, начар реакцияләр аз.PRP шулай ук тамыр күзәнәкләре белән бергә кулланылырга мөмкин, алар нервны ремонтлау һәм тукымаларны яңарту сәләтенә ия, һәм киләчәктә нейропатик авыртуны дәвалауда киң куллану перспективасына ия.
This Бу мәкаләнең эчтәлеге кабат бастырыла, һәм без бу мәкаләдәге эчтәлекнең төгәллеге, ышанычлылыгы яки тулылыгы өчен бернинди экспресс яки гарантия бирмибез, һәм бу мәкалә фикерләре өчен җаваплы түгел, зинһар, аңлагыз.）
Пост вакыты: 20-2022 декабрь